2021 verilerine göre Türkiye’de sanayi ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren 7 bin büyük şirkete kıyasla 3,2 milyon KOBİ bulunuyor. Ülkemizde ekonominin ana dinamosu olan KOBİ’ler istihdamın %72’sini, toplam cironun yarısını ve toplam ihracatın %37’sini gerçekleştiriyor.

TÜRKONFED’in Paynet ile ortak yaptığı ‘KOBİ’lerin Dijital ve Finansal Karnesi’ araştırmasına göre, dijital olgunluk konusunda, KOBİ’lerin kendilerini yeterli görmediği tespit edilmektedir.  KOBİ’lerin yalnızca %16,7’si dijital olgunluk düzeylerini üst olarak tanımlamaktadır.  Şirketlerin finansal olgunluk düzeyi arttıkça, dijital olgunluk düzeyi de yükselmektedir. Ayrıca dijital/teknoloji alanına yatırım yapan firmalarda dijital olgunluğun yüksek düzeyde (%73,1) çıktığı görülmektedir.

Bu bilgiye bakarak çok özetle KOBİ’lerin kalkınmaları finansal kaldıraç fırsatlarına erişimlerinin artması ve dijitalleşme ile mümkün olacak gibi görünüyor. Konuda derinleşmek isteyenler için  dijital dönüşüm ile ilgili iyi kaynaklardan birini daha buraya bırakıyorum.

Peki, diyelim ki bir KOBİ bugün kağıtsız operasyon gibi bir vizyonu hayata geçirmek istedi. Neler yapması gerekiyor bir işletme koçu gözünden paylaşmak isterim.

Bu bir yazılım tavsiyesi değildir ☺️

DİJİTAL İHTİYAÇ LİSTESİ

Şirketler öncelikle dijitalleşmenin hangi amaca hizmet edeceğine karar vermeliler. Dijitalleşme amaç olamaz, araç olabilir. Laf olsun torba dolsun, ya da modaya uyalım havalı olalım diye dijitalleşilmeye girişmemeli. Uzun ince bir yol bu zira. Yanlış yol ciddi para ve zaman kaybına yol açıyor.

Şirketin sahipleri, tepe yöneticileri bu işi bir danışmana delege ederiz düşüncesi ile yola çıkmamalılar. Bizzat bu işin neferi, sponsoru olarak ciddi anlamda sorumluluğa sahip olduklarını ve işin esas sahibi olduklarını ve konunun en kalbine de müşteriye hizmeti oturtmaları gerektiğini unutmamalılar.

DİJİTAL FARKINDALIK

Şirket içindeki dijital farkındalık seviyesi en baştan bilinmeli. Bu proje, ihtiyaçlar ve amaç tüm ekibe önden sahiplendirilmeli. Kısacası tüm şirket amaç doğrultusunda birleşmeli, gerekirse ikna edilmeli ve el birliği ile bu yola çıkılmalıdır. Bu yolda eğitimler, seminerler de ekibi destekleyici rol oynamalı. Süreç boyunca ara hedefler ve nihai hedef çerçevesinde mutlaka düzenli bilgilendirme toplantıları ile süreç herkes tarafından şeffaf olarak takip edilebilmeli. Yol uzadıkça kopmalar, süreçte kaybolmalar meydana gelmesi ihtimaline karşı sonuç odaklılığı kaybetmeden, ölçerek ilerlenmeli.

YAZILIM SEÇİMİ

Dijital programlar konusu derya deniz. Uçtan uca iş akışlarının ve veri takibinin dijitalleştirilmesi konusunda pek çok farklı yazılım mevcut. Özellikle yazılımcı olmayan işletme sahipleri açısından gerçekten karar mekanizmasını oldukça zorlaştıran bu süreçte şirket sahibinin öncelikle ihtiyacını ve varacağı noktayı iyi bilmesi gerekiyor. Spor olsun diye ya da şirkette çalışanların ya da başkalarının önerileri doğrultusunda karar verilen konular sonrasında hayal kırıklıkları olabiliyor. Aldıktan sonra proje yönetimindeki aksaklıklar sebebi ile bazen milyarlar sokağa atılabiliyor. Bu alanda uzmanların online eğitimlerine de katılmakta fayda olabiliyor.

Yazılımın paçal alınması da çok karşılaştığımız bir konu. Biraz daha büyük ölçekli üretim yapan KOBİ’ler örneğin ERP programı almışlar, onun sadece muhasebe bölümünü kullanıyorlar. Diğer bölümler bir türlü hayata geçirilemiyor. Bir nevi proje ölü doğmuş gibi düşünülebilir. Ya da şirket kendi ölçeğinden bağımsız olarak gitmiş en pahalı ERP programını almış, sorduğunuzda ekip sahiplenmedi diyerek hiçbir şekilde kullanılmadığı tespit ediliyor. Bazen de paçal programlar oluyor şirketlerde. İş akışlarını uçtan uca düşünmek yerine, o günün konusu ne ise ona göre çözüm olacak ön muhasebeye ayrı program, CRM’e ayrı program gibi münferit işlev görecek programlar alınmış olabiliyor. Bu programların bir kısmı birbiri ile entegre de edilemeyebiliyor. Bu ve bunun gibi alanlarda bazı danışmanlık şirketleri de hangi yazılım programı sorusuna cevap bulabiliyor.

PROJENİN BAŞLAMASI

Proje başlamadan önce yazılımın tasarımı konusuna da değinmek isterim. Edindiğim bilgiler ışığında burada en kritik konulardan biri şirketin dijital sponsorunun temel iş akışlarından yola çıkarak yazılımın tasarımına önem vermesidir. İdealize edilmiş kavramlar üzerinden yapılacak tasarımların uygulamaya geçişi ötelemesi, uygulamaya geçtikten sonra da şirketin elini kolunu bağlaması mümkün olabilmektedir. Genel geçer Kaizen felsefesi ile adımlayarak iyileştirme metodu önemlidir. Projede yer alacak tüm paydaşlar ve kaynaklar sürece dahil edilmesi gereken önemli parçalar ve elemanlardır.

Projenin sürekli öğrenmenin bir parçası olarak yürütülmesi ve düzenli iletişimi de ciddi önem taşımaktadır.

Okuduğunuz üzere Türkiye’deki KOBİ’lerin bana göre önümüzdeki 5 yıl boyunca en çok zaman, para yatırımı yapması gereken alanlardan biri olan dijitalleşme hiç de öyle kolay bir süreç gibi görünmüyor. Bununla birlikte bugün başlanmadığında da 5 yıl değil, 15, 20 belki daha fazla yıl işletmeleri geride bırakacak bir konu gibi duruyor.

Sizin de bir işletmeniz varsa, belki 10 yıllık belki daha fazla süredir. İşler büyüdükçe sürekli eleman alma yolunu seçiyorsanız ya da cirolar büyüyor ancak karlılığımız azalıyor diyorsanız, belki de bir işletme koçu ile şirketinizin verimli büyüme fırsatlarını konuşacağınız bir görüşme yapma zamanınız gelmiş olabilir.

Hepinize verimli, mutlu ve karlı çalışmalar içinde olacağınız günler dilerim.